Yazı: Fernand Lotte

[1] Les écrivains à table : H. de Balzac, Grandgousier: Revue de gastronomie Médicale, S 1-2, Nisan-Mayıs 1949.

[2] Les Restaurants de La Comédie humaine, Paris, 1950.

[3] M. Bouteron ve H. Longnon tarafından yayımlanan Œuvres complètes de H. de Balzac [Balzac’ın Tüm Eserleri, bundan sonra O. C. olarak anılacaktır], Conard, Paris, C XXXIX, s. 63.

[4] L. G. Michaud, Biographie universelle ancienne et moderne, Paris, 1825, C LIX, ek, ss. 245-250. Bu yazı O. C. içinde yeniden basılmıştır: C XXXIX, s. 671.

[5] O. C., C XXXIX, s. 43 vd.; Lovenjoul, Histoire des Œuvres de H. de Balzac, s. 146 vd.

[6] O. C., C XXXIX, s. 63 vd.; Lovenjoul, age., s. 240.

[7] O. C., C XL (Œuvres diverses III), s. 179 vd.

[8] E. R. Curtius, Balzac, çev. H. Jourdan, Paris, Grasset, 1933.

[9] Bu konuda P. G. Castex’in Nouvelles et contes philosophiques ile ilgili Sorbonne’da verdiği derslerdeki çözümlemelerine bk., Paris, 1961, Centre de documentation universitaire, s. 67 vd.

[10] Bu makalenin yazarı Fernand Lotte daha önce aynı dergide yayımladığı başka bir makalede (Le “retour des personnages” dans “La comédie humaine,” Année Balzacienne, 1961, ss. 227-281) Balzac’ın eser adları için bir kısaltma tablosu vermiş olup, okumakta olduğunuz makalede de söz konusu eserlere yine o kısaltmalarla atıfta bulunmuştur. Kaynak metinlere gidilebilmesini kolaylaştırmak için biz de çeviride o kısaltmaları olduğu gibi koruyup, ilgili tabloyu çevirinin sonunda vermeyi uygun bulduk.

[11] Krallara yemek pişiren tanınmış bir aşçının adı; ünlü aşçıları niteleyen bir deyime dönüşmüştür, çn.

[12] Doğu Afrika'da yetişen bu bitkinin zehiri yılan zehirinden daha kuvvetlidir ve panzehiri yoktur, çn.

[13] Goriot Baba romanının bu sahnesinde “-rama” son ekiyle yapılan kelime şakalarını hatırlayınız, çn.

[14] Yine bir kelime oyunuyla, “dil sürçmesi” anlamındaki Latince lapsus linguae ifadesi, “kapçık” anlamındaki capsule kelimesi düşünülerek capsulinguette biçiminde söylenmiştir, çn.

**Doğu Afrika'da yetişen bu bitkinin zehiri yılan zehirinden daha kuvvetlidir ve panzehiri yoktur.